In de mooiste tijd van het jaar is er één traditie waar John Maguire met veel plezier aan terugdenkt: zijn grootmoeder uit Liverpool die hem de stuipen op het lijf wilde jagen.

Zonder veel geld voor kerstvieringen leunden hij en zijn gezin in plaats daarvan op een eeuwenoude vorm van feestelijk leisure op de koude en donkere avonden.

‘We deden alle lichten uit en staken de kaarsen aan, en zij vertelde ons een verhaal,’ zei meneer Maguire. Geen leuke verhalen – spookverhalen en andere mythen. “Vroeger lag ik er ’s nachts wakker van.”

Nu hij een volwassen, 46-jarige creatief directeur is bij Arts Groupie, een groep die theater en andere kunsten promoot, wil hij dat meer mensen dat pijnlijke plezier beleven. Dit jaar hij heeft de traditie nieuw leven ingeblazen, gepopulariseerd tijdens de Victoriaanse tijd, van het delen van spookverhalen met Kerstmis. Hij en andere auteurs lezen huiveringwekkende Victoriaanse verhalen voor in een stille, schemerige bibliotheek, verlicht door (elektronische) kaarsen.

‘Dickens had niet de luxe van televisie’, zei hij. Hij is er nog steeds van overtuigd dat, in een tijd waarin groene schermen alle mogelijke horror kunnen manifesteren, “niets huiveringwekkender is dan je eigen verbeelding.”

Kerstmis kan een tijd zijn van vrolijke vreugde, familieplezier en romantische excessive jinks. zoals menig Hallmark-kerstfilm suggereert. Maar als dat niets voor je is – Bah! Humbug! – er is een andere manier. Misschien is jouw idee om in de vakantiestemming te komen het rondspoken van herinneringen uit het verleden, een glimp van een spook of gek worden door vroegere wandaden.

Households in het Victoriaanse Engeland, waar met Kerstmis geschreven spookverhalen in tijdschriften floreerden, zouden het daarmee eens zijn geweest. Je kent de bekendste ervan: de Dickens-klassieker uit 1843 “Een kerstlied”, waarin geesten een gierige man helpen zijn gedrag te veranderen. De populariteit is duidelijk zichtbaar de talloze hervertellingen op het scherm en in de theaters (inclusief door De Muppets).

Maar zijn andere verhalen, waarvan er vele speciaal zijn gepubliceerd om met Kerstmis te worden gelezen, voelen nu misschien meer geschikt voor Halloween. Er bestaat “De signaalman” (een spoorwegarbeider wordt geplaagd door een verschijning); “Het spookhuis” (een groep vrienden die een vervallen landhuis huren, beseffen dat ze niet alleen zijn); En “Het proces wegens moord” (de geest van een man die gerechtigheid zoekt, achtervolgt juryleden tijdens zijn eigen moordzaak).

Talloze anderen hebben bijgedragen aan het style, waaronder schrijvers als Elizabeth Gaskell, Henry James en Montague Rhodes James. Redacteuren vulden hun tijdschriften met verhalen over gotische horror, dromen en griezelige gebeurtenissen.

Hoewel de oorsprong onduidelijk is, zeggen specialists dat de traditie van het vertellen van spookverhalen in de winter dateert van vóór de Victorianen. Maar vermeldingen van het bovennatuurlijke met Kerstmis werden populair in de 19e eeuw, toen de alfabetiseringsgraad verbeterde en de tradities van het seizoen zoals wij die kennen in opkomst waren – kerstbomen en kaarten werden destijds allebei in Groot-Brittannië geïntroduceerd. Wat kun je nog meer doen tijdens de lange en donkere nachten terwijl de winterzonnewende dichterbij komt?

“De familie kwam samen, ze speelden spelletjes, ze eindigden de avond met een verhaal rond het vuur”, zegt Jen Cadwallader, professor Engels aan het Randolph-Macon School in Virginia.

Het succes van ‘A Christmas Carol’ zorgde ervoor dat kerstspookverhalen van de familiekamer naar de mainstream gingen, en de publicatie ervan leidde tot een stortvloed aan kerstnovellen en korte verhalen voor een dorstig publiek.

“Het herinnerde mensen er alleen maar aan dat geesten echt verkopen tijdens Kerstmis”, zegt Tara Moore, een professor aan het Elizabethtown School in Pennsylvania.

(Hoewel Amerikanen de voorliefde voor ‘A Christmas Carol’ delen, zeggen historici dat de spookverhalen van Kerstmis niet helemaal met dezelfde hartstocht overgingen, misschien omdat dergelijke griezeligheid daar meer geassocieerd werd met Halloween.)

Sinds 2005, de BBC heeft aanpassingen geproduceerd van spookverhalen met Kerstmis; de kerstavondinzending van dit jaar speelt Equipment Harington van “Video games of Thrones” in een bewerking van een verhaal van Arthur Conan Doyle. Theatergezelschappen hebben spookverhalen aangepast voor podia zoals Shakespeares wereldbol.

Maar willen mensen nog steeds dat Kerstmis eng is?

George Hoyle, directeur van de South East London Folklore Society, denkt van wel. De heer Hoyle besprak de geschiedenis van de traditie voordat hij deze maand een beroemd verhaal voorlas aan het publiek in een plaatselijk café.

“Het is een enge plek, maar tegelijkertijd veilig, omdat we allemaal samen zijn”, zei hij over het distinction tussen de gezelligheid van een heat café en de griezelige verhalen. Glühwein en gehakttaarten werden geserveerd.

Verschillende van de spookverhalenavonden van meneer Maguire waren uitverkocht, en het bedrijf organiseert ook een wedstrijd voor de lokale bevolking om hun eigen spookverhalen in te zenden voor uitvoering.

“Het is de oudste vorm van leisure ter wereld,” zei hij. “Het is koud, het is donker en mensen willen zo’n angstfactor hebben.”

Spookverhalen hebben de neiging mensen eraan te herinneren na te denken over hun moraal, waarden en hoe kostbare tijd wordt besteed, iets dat nog steeds resoneert in de hedendaagse werkende wereld, zei professor Cadwallader. “We hebben het web zo druk als de Victorianen – en we vinden het nog steeds geruststellend om even uit de tijd te stappen.”

Verzamel dus wat vrienden. Teken de jaloezieën. Lees enkele beproefde koelmachines, zoals die van Elizabeth Gaskell “Het verhaal van de oude verpleegster,” of Montague Rhodes James’s “De Mezzotint.” Luister – wat was dat geluid? Een Fluiter? Een schuldig geweten? Of het geluid van Kerstmis in aantocht?