Het Freedom Theatre in Jenin, een populair symbool van vrede en hoop op de bezette Westelijke Jordaanoever, is overvallen, vernield en beschilderd met Israëlische religieuze en politieke symbolen.

In een filmvertoningsruimte in het theater is de Davidster met spuitverf op de muur beklad, terwijl graffiti ook de Davidster afbeeldt en een menora (een Chanoeka-kaarsenhouder) op de buitenmuur is gekrabbeld.

De Israëlische militaire aanval op het theater vond plaats in de nacht van 12 december en in de vroege uren van 13 december. De twee regisseurs werden die avond en de volgende ochtend gearresteerd. Een van hen, Ahmed Tobasi, werd na 14 uur vrijgelaten, maar de andere, Mostafa Sheta, zit nog steeds in hechtenis. Er wordt aangenomen dat hij naar de militaire gevangenis Megiddo in het noorden van Israël is gebracht, zei Tobasi.

Dit is niet de eerste keer dat het gemeenschapsmonument wordt aangevallen.

Het theater is een symbool van hoop geweest voor de inwoners van Jenin sinds het voor het eerst werd opgericht als het Stenen Theater in 1987 na de eerste Intifada door Arna Mer-Khamis, een Israëlische vredesactivist die in 1995 stierf.

Mer-Khamis was een levenslange voorstander van de rechten van de Palestijnen, vooral van kinderen. Met haar theater hoopte ze kinderen een ruimte voor genezing te bieden en vrouwen te empoweren by way of theater en kunst.

Het eerste gebouw waarin het theater was gevestigd, werd in 2002 tijdens de tweede Intifada door Israëlische troepen verwoest. In 2006 heropende Juliano Mer-Khamis, Arna’s zoon van haar Palestijnse christelijke echtgenoot, Saliba Khamis, het theater op een nieuwe locatie in Jenin, en het deed dienst als gemeenschapscentrum.

Niet iedereen was echter fan. In 2009 gooide een onbekende persoon twee molotovcocktails naar het theater terwijl het leeg was. Juliano was dood geschoten door een gemaskerde aanvaller in Jenin in 2011 op 52-jarige leeftijd. Zijn moord werd nooit opgelost.

Sinds het start van de Israëlische oorlog tegen Gaza op 7 oktober zijn de spanningen op de Westelijke Jordaanoever toegenomen met regelmatige en vaak brutale invallen door Israëlische strijdkrachten en strikte uitgaansverboden voor Palestijnse inwoners. Gewapende kolonisten en soldaten hebben wegen geblokkeerd met loopgraven en hebben regelmatig geschoten op iedereen die hun huizen verlaat.

Ongeveer 58 Palestijnen, onder wie kinderen, zijn gedood tijdens vijftien militaire invallen in het kamp en de stad.

‘Geen vragen, ze hebben mij gewoon meegenomen’

Tijdens dit alles, het Vrijheidstheater ging door – tot dinsdagavond vorige week. Het bood vooral een ruimte voor kinderen om te genezen van trauma’s door middel van activiteiten onder leiding van de theatermedewerkers.

De theateraanval maakte deel uit van een militaire operatie in Jenin door Israëlische troepen die op 12 december begon en drie dagen duurde. Gedurende die tijd werden 500 Palestijnen gearresteerd en zitten er nog steeds 100 huge, zei Tobasi, die zelf onder slechte omstandigheden werd vastgehouden.

“Hoe kunnen we op deze manier blijven bestaan?” Tobasi, 39, vroeg. Het was niet de eerste keer dat hij werd vastgehouden. Hij bracht vier jaar door in Israëlische gevangenissen nadat hij tijdens de belegering van Jenin in 2002 werd opgepakt.

Tobasi, geboren en getogen in het vluchtelingenkamp Jenin, komt al sinds zijn kindertijd naar het theater. Hij maakte deel uit van de eerste groep kinderen die deelnamen aan de activiteiten van het Stone Theatre.

Afgelopen woensdag omstreeks 11.00 uur braken Israëlische troepen echter de voordeur van zijn huis in Jenin in en arresteerden hem samen met zijn broer.

Hij vertelde Al Jazeera hoe hij geboeid en geblinddoekt werd voordat soldaten hem in zijn hoofd en buik schopten. Vervolgens werd hij naar het controlepunt Al-Jalama, ten noorden van Jenin, gebracht, waar hij ongeveer veertien uur lang in de kou, regen en modder werd vastgehouden voordat hij werd vrijgelaten.

“Ze vertelden me niet waarom ze daar waren”, zei hij. “Ze vertelden me niet of ik gezocht werd voor een misdrijf. Geen vragen gesteld. Ze hebben mij gewoon meegenomen.”

Tobasi was onlangs vanuit Frankrijk teruggekeerd naar de bezette Westelijke Jordaanoever, waar hij op tournee was met een theatergezelschap. Zijn familie stuurde hem foto’s en video’s van de voortdurende invallen die begonnen na het start van de oorlog tegen Gaza op 7 oktober en, zei hij, hij voelde de drang om terug te keren naar zijn volk en zijn theater.

Sinds hij werd vrijgelaten, had hij geen nieuws over de 43-jarige Sheta, totdat hij sprak met een andere vriend uit het theater, Ismael Hussam Ibrahim, die op 12 december werd gearresteerd en op 13 december werd vrijgelaten.

Ibrahim zei dat Israëlische soldaten zijn huis binnendrongen, hem geboeid en geblinddoekt, en zijn laptop computer in beslag namen. Een van de soldaten vroeg hem naar de verblijfplaats van Tobasi, maar hij zei niets.

Ibrahim, 25, zei dat hij naar een andere locatie was gebracht waar hij zijn blinddoek kon optillen, en hij zag Sheta, ook geblinddoekt en geboeid, dicht bij hem in de kou en modder zitten.

“Ze gingen met mij op de foto. Ik voelde me vernederd”, zei hij tegen Al Jazeera.

Geen veilige ruimte

De inval en plundering van het Jenin Theater zijn een enorme klap geweest voor de gemeenschap en de mensen die er werken en die het als een veilige plek beschouwen. Een van hen is Ranin Odeh, 32, de kinder- en jeugdprogrammacoördinator, die activiteiten voor getraumatiseerde kinderen in het theater leidt

“Het gaat niet goed met mij”, zei ze tegen Al Jazeera. “Het bezettingsleger bestormde het theater en vernietigde de kantoren.”

Odeh was niet in het theater toen de inval plaatsvond, maar voor haar heeft wat er met het theater is gebeurd het zeer reële gevaar onderstreept waarin de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever leven en het feit dat er geen ontsnapping mogelijk is.

“Misschien geven woorden niet mijn gevoelens en gedachten weer. We bevinden ons in een zeer ellendige en moeilijke situatie”, zei ze. “Elke plaats in de stad Jenin is een doelwit. Er is geen veilige plek.”

Tobani besteedt nu het grootste deel van zijn tijd aan het opruimen van de rommel in het theater. “Voor mij is de manier waarop ze ons arresteren en behandelen zeer vernederend. Je haat jezelf, je haat de mensheid, je haat de wereld.”

Hij zei dat hij hoopt dat artiesten over de hele wereld zich zullen verenigen om het theater te steunen. Voorlopig hebben Tobani, Odeh en veel andere medewerkers, ondanks de risico’s en de mentale uitputting, beloofd de activiteiten voor kinderen op alle mogelijke manieren voort te zetten.

Iedereen zou een veilige plek moeten hebben om zich te uiten, zei Odeh, “ook al lijkt het erop dat die er in Jenin niet is.”