Wellustige mannelijke buideldieren offeren wekenlang hun slaap op om meer tijd te maken voor de paring¹.

De antechinus, een Australisch buideldier dat ongeveer zo groot is als een gerbil, is een zeldzaam voorbeeld van een zoogdier dat tijdens een bepaald seizoen paart en nooit meer. Ongeveer elk jaar in augustus gaan mannelijke antechinus een periode van drie weken binnen waanzin kweken waarin ze paren met elk vrouwtje dat ze kunnen en dan massaal sterven.

“Het is heel kort, heel intens”, zegt zoöloog Erika Zaid van de La Trobe Universiteit in Melbourne, Australië. Mannetjes leven over het algemeen slechts één jaar; vrouwtjes kunnen minstens een jaar langer leven en meer dan één nest produceren.

Om erachter te komen hoe mannen in hun korte leven genoeg tijd vrijmaken voor seks, hebben Zaid en haar collega’s tien mannelijke en vijf vrouwelijke schemerige antechinus gevangen (Antechinus swainsonii) en hield ze in aparte verblijven zodat ze niet konden paren. Ze bevestigden activiteitenmonitors aan de halsbanden van de dieren en verzamelden bloedmonsters om biomarkers te meten.

Deze pinguïn overleeft met microslaapjes van vier seconden – duizenden keren per dag

De onderzoekers ontdekten dat in gevangenschap levende mannetjes, maar geen vrouwtjes, tijdens het broedseizoen veel meer rondliepen en minder sliepen dan de relaxation van het jaar. Gemiddeld was de slaaptijd per dag van de mannetjes tijdens het broedseizoen ongeveer 20% lager dan tijdens het niet-broedseizoen – en de slaaptijd van één mannetje per dag was meer dan 50% lager. Aan het einde van het broedseizoen stierven twee van de mannetjes binnen een paar uur na elkaar. De andere acht werden onvruchtbaar.

Om te bepalen of slaapverlies in het wild voorkomt, hebben Zaid en haar collega’s 38 dieren gevangen van een verwante soort, genaamd agile antechinus.A. agilis) voor en tijdens het broedseizoen en maten het oxaalzuur van de dieren, een chemische stof in het bloed waarvan de niveaus dalen als een dier weinig slaap heeft. Het oxaalzuurgehalte van mannetjes daalde scherp tijdens het broedseizoen. In tegenstelling tot de in gevangenschap levende vrouwtjes vertoonden wilde vrouwtjes ook druppels, wat erop wijst dat mannetjes hen wakker maakten voor streken.

Mysterieuze dood

Zaid en anderen hadden gedacht dat slaapverlies de oorzaak zou kunnen zijn van de jaarlijkse dood van mannelijke antechinus. Maar de twee mannetjes die stierven waren niet degenen die de meeste slaap hadden verloren, en er is veel meer slaapverlies nodig om een ​​rat te doden, wat erop wijst dat antechinus door iets anders wordt gedood. “Het is een echt vraagteken”, zegt Zaid. Het onderzoek is vandaag gepubliceerd in Huidige biologie.

Zoogdierfysioloog Adrian Bradley van de Universiteit van Queensland in Brisbane, Australië, zegt dat het artikel een grondig onderzoek is. De resultaten sluiten aan bij zijn ervaring met het bestuderen van antechinus tijdens de paartijd: mannetjes worden zo hyperactief dat ze zelfs in zijn benen klimmen. Hij suggereert dat als het voedingspatroon van de mannetjes tijdens de paartijd verandert, ondervoeding fatale schade aan hun maag kan veroorzaken.

In toekomstige research is Zaid van plan te onderzoeken wat de mannetjes doodt. Ze vermoedt dat een set off uit de omgeving, zoals een parasiet, de klok laat tikken voordat het paarseizoen zelfs maar begint.